Trung Quốc cho mình quyền ’tự xử’ trên Biển Đông, Hoa Đông

(Quốc phòng) - Bất chấp Nhật Bản phản đối việc Trung Quốc lắp đặt giàn khoan trên lãnh hải tranh chấp Hoa Đông, Trung Quốc vẫn ung dung tuyên bố dự án đầu tư khai khẩn tại vùng biển này. Tuổi xanh dẫn nguồn tin từ hãng Reuters ngày 16/7 cho biết, Tổng công ty Dầu khí hải dương Trung Quốc (CNOOC) sẽ trình chính phủ một dự án phát triển bảy mỏ khí đốt mới theo dự án Huangyan thời đoạn hai và dự án Pingbei. Dự án này có tổng số vốn đầu tư là 5 tỷ USD. Ngày nay Trung Quốc đang thực hành dự án Huangyan tuổi một với hai mỏ khí đốt. Dự án này có chi phí đầu tư lên đến 4,9 tỉ USD, bao gồm việc lắp đặt 11 giàn khoan khí đốt. Tuy nhiên các chuyên gia Trung Quốc cho biết bảy mỏ khí đốt mới sẽ chỉ chiếm một phần nhỏ trong sản lượng 106 tỉ m3 khí đốt Trung Quốc khẩn hoang năm ngoái. Các nhà địa chất học Trung Quốc cho biết các mỏ khí đốt trên biển Hoa Đông nhỏ hơn và tản mạn hơn nhiều so với các mỏ ở biển Đông mà Bắc Kinh đang đòi chủ quyền 80% diện tích và ở vịnh Bột Hải phía bắc nước này. Trước động thái lộng hành và hung hăng của Trung Quốc, giới quan sát nhận định vụ việc này sẽ bao tay giữa Bắc Kinh và Tokyo leo thang. Đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Trung - Nhật đang tranh chấp Koichi Nakano thuộc ĐH Sophia ở Tokyo cho biết: “Đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc thiếu nhẫn nại với việc Nhật không đả động gì đến vấn đề khí đốt”. Vị chuyên gia này cũng nhận định thêm: “Câu hỏi đặt ra là Nhật sẽ phản ứng ra sao và làm thế nào để Tokyo thuyết phục Bắc Kinh ngừng hành vi đơn phương này - giáo sư Nakano cho biết - Liệu căng thẳng leo thang có dẫn đến xung đột không. Câu giải đáp có lẽ là không. Mỹ cũng sẽ giám sát tình hình và có thể sẽ đóng vai trò trung gian hòa giải”. Trước đó, báo chí Nhật Bản đưa tin Trung Quốc đã lắp đặt thiết bị khẩn hoang dầu khí mới được bắt đầu vào tháng 4 nhưng đến tháng 5, phi cơ phẳng phiu của Lực lượng tuần duyên Nhật Bản mới phát hiện ra. Bên cạnh vấn đề quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, Nhật Bản và Trung Quốc cũng có tranh biện xung quanh việc phân định vùng đặc quyền kinh tế tại biển Hoa Đông. Trong khi Nhật Bản chủ trương dùng đường trung tuyến giữa hai nước thì Trung Quốc dùng thuyết thềm lục địa kéo dài để đề nghị vùng đặc quyền kinh tế mở rộng đến sát quần đảo Okinawa của Nhật Bản. Trung Quốc luôn yêu cầu Nhật dấn giữa hai bên có tồn tại tranh chấp cương vực đối với Senkaku/Điếu Ngư, nhưng Nhật khẳng định đó là cương vực cố hữu. Chính cuộc bàn cãi hệ trọng đến quần đảo này đã ngăn trở các cuộc thương lượng về việc cùng khai khẩn khí đốt trên biển Hoa Đông. Vào tháng 6/2008, Nhật Bản và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận khai khẩn chung mỏ khí thiên nhiên nằm trên đường trung tuyến có tên gọi Shirakaba/Xuân Hiểu. Tuy nhiên, thỏa thuận này vẫn chưa được thực thi do sự thiếu lòng tin giữa hai bên. Biển Hoa Đông được bao bọc bởi đảo Kyushu và quần đảo Nansei, phía nam giáp đảo Đài Loan và phía tây giáp Trung Quốc đại lục. Nó thông với biển Đông ở phía nam qua eo biển Đài Loan và thông với biển Nhật Bản qua eo biển Triều Tiên, mở rộng lên phía bắc đến Hoàng Hải. Biển có diện tích là 1.249.000 km². Năm 2012, Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ ước tính biển Hoa Đông có khoảng 1.000 - 2.000 tỉ m3 khí đốt. Trong khi đó các chuyên gia Trung Quốc cho rằng trữ lượng khí đốt ở vùng biển này lên tới 250.000 tỉ m3. Không chỉ cho mình "quyền tự xử" trên biển Hoa Đông, Trung Quốc cũng đang hội tụ đầu tư khai hoang dầu khí trên vùng biển Đông, nơi mà Trung Quốc tự nhận 80% diện tích thuộc về mình. Hai ngày trước, Tập đoàn BP của Anh đã ký hiệp đồng phân chia sản phẩm với CNOOC để dò xét một lô dầu khí nước sâu ở biển Đông. Lô dầu khí 54/11 nằm tại phía tây lòng chảo cửa sông Châu Giang, rộng khoảng 4.500 km2 và ở khu vực có độ sâu 1.300 mét. Trước đó vào ngày 9/5, Trung Quốc đã đưa giàn khoan Hải Dương 981 được khai triển đến giếng dầu Lệ Loan 6-1-1 nằm trong lòng chảo Châu Giang, tức khu vực bồn địa cửa sông Châu cách Hồng Kông khoảng 300 km, gần sát đảo Hải Nam và tương đối gần Philippines. Khu vực triển khai Hải Dương 981 không nằm trong vùng biển đang có tranh chấp nhưng vẫn có nhiều lo ngại và ngờ vực về việc Bắc Kinh khai triển giàn khoan này ra biển. Về việc đặt giàn khoan này ở vị trí "mẫn cảm" giúp Trung Quốc có thể dễ dàng di chuyển Hải Dương 981 sâu xuống phía nam, tức vào khu vực đang có tranh chấp và nằm trong bản đồ “đường lưỡi bò” phi lý của nước này.