Kỳ cuối: Phải “kiểm tra” việc thực bổ xung hành kết luận thanh tra!

Biết bị đập mà vẫn chi tiền tỷ để xây dựng? Tháng 6-2012, sau khi có Kết luận thanh tra số 942, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo UBND huyện Ba Vì chủ trì, phối hợp với Sở NN&PTNT xử lý dứt điểm công trình vi phạm của hộ gia đình ông Nguyễn Quốc Công xong trước mùa mưa lũ năm 2012, để bảo đảm an toàn cho kè Phong Vân, đê hữu Hồng. Tuy nhiên, đến nay, hơn 1 năm trôi qua, một mùa mưa lũ nữa lại đến, nhưng công trình của hộ gia đình thổ thần mới bị giải tỏa các công trình vi phạm trên mặt đê, cơ đê, mái đê, tháo dỡ tường bao trong khuôn khổ 5m, thu hồi 378m2 đất xâm lấn, dỡ một phần bể nước, tường chắn đất phía ngoài bờ sông. Còn “vi phạm chính” là ngôi nhà 3 tầng, 1 tum, tường kè bê tông chắn đất nằm dọc bờ sông Hồng, bể chứa nước ngầm, phần đất đắp tôn nền và sân bê tông thì vẫn “chưa thể” xử lý. Xây nhà vi phạm pháp luật về đê điều trên địa bàn Hà Nội không phải là chuyện hiếm, nhưng “cố ý” xây một công trình qui mô, tốn nhiều tỷ đồng như gia đình thổ thần được xem là vi phạm tiêu biểu. Bỏ ra nhiều tỷ đồng mà biết là công trình vững chắc bị phá dỡ thì chẳng ai “dại”. Xảy ra vi phạm, trước tiên lỗi tại ý thức chấp hành pháp luật của dân, nhưng trong vụ việc nghiêm trọng này, nghĩa vụ chính thuộc về các cấp chính quyền địa phương và cơ quan chức năng. Quá trình xử lý công trình vi phạm nghiêm trọng nói trên cũng cho thấy, ngoài việc lập biên bản, các cơ quan chức năng tuồng như không có biện pháp nào “khả thi” hơn để ngăn chặn việc thi công, dù các vi phạm luôn được “phát hiện kịp thời”. Trong khi đó, việc đình chỉ công trình vi phạm đơn giản, đỡ tốn kém và “đỡ áp lực” hơn rất nhiều so với việc buộc phá dỡ công trình vi phạm. Trong 23 biên bản vi phạm pháp luật về đê điều của Hạt Quản lý đê Ba Vì và UBND xã gió mây lập có một số biên bản chưa đủ cơ sở pháp lý, áp dụng điều khoản của Luật Đê điều không đúng so với hành vi vi phạm, việc đổ đất, cát tôn nền với khối lượng khoảng 2000m2 và làm sân bê tông chưa được lập biên bản. Ngay việc gia đình thổ thần lấn chiếm gần 400m2 đất công các cấp chính quyền cũng không hay biết, mà phải khi Thanh tra TP vào cuộc mới phát hiện được. Bãi chứa nguyên liệu được lập trái phép trên nhà tiêu bảo vệ đê Hữu Hồng. Ảnh: TL Những cơ quan phải chịu bổn phận Thậm chí, một Quyết định của Hạt Quản lý đê Ba Vì về việc tạm đình chỉ xây dựng công trình vi phạm nội dung chỉ nêu chung chung mà không nêu rõ công trình xây dựng cụ thể là công trình gì, vị trí công trình sai phạm, và trong phần nơi nhận không ghi gửi ông Nguyễn Quốc Công (!?). Chủ tịch UBND xã gió mây đã ban hành 2 quyết định xử phạt vi phạm với ông Công đều không đúng thẩm quyền và không đúng mức phạt. Lẽ ra, phải ra quyết định đình chỉ hành vi vi phạm nhưng Chủ tịch UBND xã Phong Vân lại ban hành Thông báo… Cả Chủ tịch UBND huyện Ba Vì và chủ toạ UBND xã Phong Vân đều chưa tiến hành tịch thâu hoặc tạm giữ tang vật, công cụ được sử dụng để vi phạm, chưa thực hành hết thẩm quyền, bổn phận theo qui định của pháp luật. Đặc biệt, tháng 4-2011, trong khi đã bị lập biên bản vi phạm qui định pháp luật về đê điều, hộ gia đình thổ công đã có đơn xin sửa chữa, nâng cấp nhà ở gửi UBND xã Phong Vân xem xét. Nhận đơn, UBND xã không giải thích, giải đáp theo qui định mà ngày 15-4-2011, ông Hoàng Đức Trường, Phó chủ toạ UBND xã gió mây đã xác nhận đơn và “đề nghị UBND huyện Ba Vì cùng các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết”. Đây chính là một trong những duyên do gia đình hậu thổ “vin cớ” để vi phạm! Rõ ràng, bổn phận chính trong vụ việc thuộc về UBND xã Phong Vân, ông Hoàng Đức Trường, nguyên Phó chủ toạ UBND xã Phong Vân, Chủ tịch UBND huyện Ba Vì, Hạt Quản lý đê Ba Vì, lãnh đạo Sở NN&PTNT. Xã gió mây, huyện Ba Vì là nơi hợp lưu của sông Hồng và sông Đà, từ năm 2003 đến nay đã xảy hiện tượng xói lở nghiêm trọng. Để bảo vệ tuyến đê này, Nhà nước đã xây kè gió mây. Do đó, việc gia đình ông địa xây nhà và các hạng mục phụ trợ đã vi phạm nghiêm trọng nhà tiêu bảo vệ đê, kè, chuồng xí thoát lũ, làm ảnh hưởng trực tiếp tới an toàn của đê hữu Hồng. UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo xử lý dứt điểm vi phạm này trước mùa mưa lũ năm 2012, nhưng đến nay, qua “hai đời” Chủ tịch UBND xã Phong Vân, công trình này vẫn tồn tại… Theo ông Lưu Đức Hải, PGĐ Sở NN&PTNT, việc giao cho Sở NN&PTNT đánh giá tác động vi phạm của gia đình thổ thần với sự an toàn của đê hữu Hồng tại K3+350 và có biện pháp xử lý để bảo đảm an toàn cho đê, kinh phí do đối tượng vi phạm chịu là không thể thực hiện được, nhưng Sở NN&PTNT cũng đã mời nhà thầu tư vấn lập nhiệm vụ và phương án khảo sát… Báo PL&XH sẽ tiếp thông tin kết luận kiểm tra công vụ để làm minh bạch nghĩa vụ trong vụ việc này. 2,5% dân số Hà Nội sống trong khuôn khổ bảo vệ đê điều! Theo Sở NN&PTNT, Hà Nội hiện có khoảng 159.744 người (chiếm 2,5% dân số TP) sống tại các khu dân cư nằm trong khuôn khổ bảo vệ đê điều, cầu tiêu thoát lũ dọc các tuyến sông chính như Hồng, Đà, Đáy, Đuống. Nếu tổ chức di dời với số lượng công trình, dân cư lớn như vậy sẽ gây phung phí lớn về kinh tế, tài nguyên, và cần một nguồn tài chính đặc biệt lớn từ ngân sách – theo Qui hoạch phòng, chống lũ là 73.505 tỷ đồng (chiếm 50% tổng thu ngân sách của Hà Nội năm 2012). Hải Lý