Saturday, August 17, 2013

Ý thức cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản thêm mới vào.

Sau những sự việc như người dân ở làng cổ Đường Lâm - Hà Nội, phố cổ Đồng Văn - Hà Giang đòi trả lại danh hiệu di sản; việc xây dựng thủy điện, nhà máy không kiểm soát gây mất cân bằng giữa phát triển kinh tế và văn hóa, môi trường xảy ra nhiều nơi… khiến cho câu chuyện kết hợp phát triển kinh tế song song với phát triển văn hóa, bảo đảm tính vững bền tiếp được đặt ra cho các nhà quản lý văn hóa

Ý thức cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Tấn sĩ Trần Hữu Sơn, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai cho biết: Nhiều chính sách văn hóa ở Lào Cai đã được địa phương khác học tập. Đò ngang phố cổ Hội An (Ảnh: Hà Thành) bây giờ, tỉnh Quảng Nam có 2 di sản văn hóa được UNESCO xác nhận là phố cổ Hội An và Khu di tích Mỹ Sơn, hơn 300 di sản cấp nhà nước và cấp tỉnh.

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa là một trong 10 nhiệm vụ của Nghị quyết Trung ương 5, khóa 8.

Việc bảo tồn sách cổ người Dao ở Lào Cai được phối hợp chém đẹp giữa công nghệ bảo tồn tiên tiến với các hình thức bảo tồn dân gian như: mở lớp học chữ Nôm Dao, chụp ảnh kĩ thuật số, hình thành nhà băng dữ liệu kho sách cổ người Dao trên địa bàn tỉnh… Nhờ đó, Lào Cai đã giảm hẳn tình trạng bán sách cổ cho người nước ngoài, lớp trẻ được tiếp cận, thực hành tìm hiểu sách cổ, được nhiều địa phương học tập làm theo.

Cụ thể là: Chính sách “Hưng biên phú dân” - tụ hợp giải quyết vấn đề làm thế nào để dân hay nhóm dân tộc thiểu số sống dọc biên thuỳ giàu lên, vốn được ca ngợi là quốc sách của Trung Quốc, nhưng thực ra là học tập chính sách văn hóa và giáo dục của ta ở Tả Phìn - Lào Cai. Năm 1998, thôn Cát Cát, Sín Chải (San Sả Hồ - Sa Pa) là những nơi đầu tiên ở Lào Cai thí nghiệm xây dựng mô hình du lịch cộng đồng.

/. Người dân phải sống bằng du lịch    70% người dân của đô thị Hội An sống bằng du lịch và cùng dự vào việc chia sẻ ích lợi trong việc bảo tàng và phát huy giá trị di sản văn hóa - đó là kết quả không hề nhỏ và góp phần lý giải vì sao tỉnh Quảng Nam là một điểm sáng trong công tác bảo tàng và phát huy giá trị di sản. Sau 15 năm thực hành, nhiệm vụ bảo tàng, phát huy giá trị di sản văn hóa thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận: 7 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 5 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh; nhiều di tích được đầu tư tu bổ, không ít những giá trị văn hóa phi vật thể được hồi phục và trở thành sản phẩm du lịch - văn hóa hoàn chỉnh.

Ông Đinh Hài cũng cho biết thêm, việc phát huy giá trị di tích ở Quảng Nam đã đạt được một số hiệu quả, trong đó là sự gắn kết giá trị di tích với việc phát triển kinh tế địa phương, thông qua phát triển du lịch để lôi cuốn các nhà đầu tư. Chính cho nên, Hội An đã trở nên điểm đến hút khách, một điển hình trong công tác bảo tàng và phát huy giá trị di sản.

10 năm trở lại đây, bên cạnh thực hiện đề án bảo tồn giá trị văn hóa, đề án phát triển du lịch, tỉnh còn đề ra quyết nghị phát triển lồng ghép văn hóa và du lịch để phát triển bền vững, tạo cơ sở cho các địa phương khác học tập. 000 phòng khách sạn, mỗi năm đón khoảng 2,8 triệu lượt khách. Nét riêng đó đã làm cho giá trị về mặt tài nguyên du lịch được nhân lên và du khách đến với Quảng Nam không chỉ tăng về số lượng mà còn rất hài lòng về bản sắc riêng của địa phương đó.

000 người/ năm. Thiết tưởng, việc bảo tàng và phát huy giá trị di sản văn hóa phải khơi dậy trong tinh thần của cộng đồng chứ không chỉ dừng lại ở việc nêu tên một đôi điểm sáng.

Chương trình đích nhà nước về văn hóa cho chống xuống cấp và tu chỉnh di tích được tỉnh Quảng Nam vận dụng theo mô hình từng lớp hóa.

Đến nay, số lượng khách trong nước và quốc tế đến Lào Cai cao hơn nhiều lần so với các tỉnh phụ cận. Nghề dệt thổ cẩm của người Mông, người Dao được khôi phục thay vì phải mua của Trung Quốc.

Hay nói đúng hơn, văn hóa xúc tiến kinh tế, điển hình nhất là làm du lịch. Kinh nghiệm làm giàu lâu dài ấy chính là bảo tồn gắn với phát triển bền vững để thế hệ sau có thể tiếp nối.

Văn hóa thúc đẩy kinh tế    Đối với các tỉnh miền núi nói chung và tỉnh Lào Cai nói riêng, việc phát triển văn hóa sẽ đem lại nguồn lợi kinh tế lớn cho đồng bào các dân tộc thiểu số.

Thực tại cho thấy, chúng ta chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa quy hoạch bảo tàng di tích với quy hoạch, dự án phát triển kinh tế tầng lớp. Điều quan yếu trong công tác bảo tồn là người dân ý thức được lợi quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó có cách xử sự hợp lý với di sản.

15 năm trước, tỉnh Lào Cai mỗi năm chỉ đón được khoảng 50. Bản Dền - Sa Pa, Tà Chải - Bắc Hà trong 3 năm nay làm giàu nhờ du lịch và phát huy bản sắc dân tộc. Trái lại, nhờ vào bảo tàng di tích mà tỉnh đã tạo ra nét riêng cho phát triển du lịch.

Như Bí thư Thành ủy Hội An, ông Nguyễn Sự đã từng nói: “Chúng tôi muốn làm giàu lâu dài”. Ông Đinh Hài, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cho biết: Từ một địa phương chỉ có 8 phòng khách sạn, đến nay tỉnh Quảng Nam đã có hơn 6.

Cần đồng bộ giữa bảo tàng với quy hoạch    Theo ý kiến của các nhà nghiên cứu và quản lý văn hóa, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương, 5 khóa 8, công tác bảo tàng và phát huy giá trị di sản đang cần một kế hoạch dài hạn, tránh sự bị động. Đến nay, hầu hết các địa phương của tỉnh Lào Cai đều áp dụng mô hình du lịch cộng đồng để xóa đói, giảm nghèo.

No comments:

Post a Comment